Mini Mental State Examination (MMSE): Καθορισμός των σημείων διαχωρισμού (cutoff score) ανάλογα με την ηλικία και το μορφωτικό επίπεδο
Α. Σόλιας, Π. Σκαπινάκης, Ν. Δέγλερης, Μ. Παντολέων, Ε. Κατιρτζόγλου, Α. Πολίτης
Η ψυχομετρική δοκιμασία βραχείας αξιολόγησης των νοητικών λειτουργιών (Μini Mental State Examination) συμπληρώνει 38 έτη εφαρμογής και παραμένει δοκιμασία αναφοράς για την ανίχνευση της άνοιας στην καθημερινή κλινική πρακτική και την έρευνα (cohort/cross sectional studies). Παρότι η στάθμισή της για τον ελληνικό πληθυσμό κατέδειξε υψηλού βαθμού εξειδίκευση και ευαισθησία, η τεκμηριωμένη επίδραση των παραμέτρων της εκπαίδευσης και ηλικίας στην επίδοση του εξεταζομένου αναδεικνύει την υπόθεση της αναγκαιότητας συνυπολογισμού τους στον προσδιορισμό του οριακού σημείου διαχωρισμού (cutoff score). Σκοπός της μελέτης είναι ο προσδιορισμός του επιπολασμού της άνοιας σε ηλικιωμένους σε αστική περιοχή και η εκτίμηση της επίδρασης των παραμέτρων ηλικίας και εκπαίδευσης στην κλίμακα MMSE για τη δημιουργία χρηστικού πίνακα υπολογισμού οριακών σημείων διαχωρισμού για τον ελληνικό πληθυσμό. Πραγματοποιήθηκε πρωτογενής συγχρονική μελέτη σε 630 άτομα 55+ετών, που διαβιούν αυτόνομα στους Δήμους Ιλίου και Ηλιούπολης Αττικής. Με βάση τη στάθμιση της κλίμακας για τον ελληνικό πληθυσμό, το 27,3% των εξεταζομένων στην παρούσα μελέτη παρουσιάζουν διαταραχές μνήμης. Η ηλικία και η μόρφωση επιδρούν στατιστικά σημαντικά (p=,000) στην επίδοση των εξεταζομένων στην κλίμακα. Η χρήση σταθερού οριακού σημείου διαχωρισμού δυσχεραίνει την εξατομίκευση των αποτελεσμάτων. Εξεταζόμενοι μεγαλύτεροι σε ηλικία και με μικρότερη μόρφωση σημείωναν μικρότερη επίδοση έναντι των μικρότερης ηλικίας και μεγαλύτερης μόρφωσης. Ο λόγος πιθανοτήτων (O.R.) αυξάνει μετά την ηλικία των 75 ετών από 2,58 έως 4,91 συγκριτικά με τους 55–60 ετών. Στη μεταβλητή εκπαίδευση, ο λόγος πιθανοτήτων (O.R.) μειώνεται από 1,43 για τους απόφοιτους πρωτοβάθμιας έως 3,19 στους απόφοιτους τριτοβάθμιας (C.I. 95%) συγκριτικά με τους αναλφάβητους. Συμπερασματικά, η χρήση αλγορίθμου για τον καθορισμό του οριακού σημείου της κλίμακας MMSE με συνυπολογισμό της επίδρασης της ηλικίας και εκπαίδευσης θα συμβάλλουν στην ορθή αξιολόγηση του αποτελέσματος της κλίμακας. Στις κοινοτικές δομές και την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας η χρήση του 25ου εκατοστημορίου για τη διάκριση φυσιολογικού-παθολογικού αναλόγως της ηλικίας και εκπαίδευσης μπορεί να προφυλάξει από την υπερδιάγνωση λόγω αυξημένου κινδύνου ψευδώς θετικού αποτελέσματος.
Λέξεις-κλειδιά: MMSE, επιπολασμός, Συγχρονική μελέτη, Οριακό σημείο διαχωρισμού
ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ, 25(4), 245-256, 2014 - Ερευνητική εργασία