Παράπονα ασθενών σε τρία δημόσια νοσοκομεία στην Ελλάδα. Ποιος ενδιαφέρεται γι' αυτά;
Π. Μινάκη, Ε. Σαμόλη, Μ. Θεοδώρου
ΣΚΟΠΟΣ Η αξιολόγηση της διαδικασίας διαχείρισης των επίσημων γραπτών παραπόνων στα δημόσια νοσοκομεία, στο πλαίσιο της αποτελεσματικής διοίκησης και ομαλής λειτουργίας των νοσοκομείων αλλά και της συνεχούς βελτίωσης της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Διεξήχθη περιγραφική μελέτη σε ένα ειδικό και δύο γενικά πανεπιστημιακά νοσοκομεία της περιοχής των Αθηνών. Συλλέχθηκαν όλες οι επιστολές παραπόνων (n=105) που υποβλήθηκαν το χρονικό διάστημα 2008−2010 στα συγκεκριμένα νοσοκομεία, με τις απαντήσεις τους (n=78), όπου υπήρξαν, ενώ πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις (n=6) με μέλη των Επιτροπών Προάσπισης Δικαιωμάτων του Πολίτη που διαχειρίστηκαν αυτά τα παράπονα στα υπό μελέτη νοσοκομεία. Για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν τόσο ποσοτικές, όσο και ποιοτικές ερευνητικές μέθοδοι. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Τα παράπονα υποβάλλονταν σε ίση περίπου αναλογία τόσο από ασθενείς (51,4%), όσο και από συγγενείς ασθενών (48,6%), ενώ συνδέονταν κυρίως με τα εξωτερικά ιατρεία (40,4%), την παθολογική κλινική (16,4%) και το τμήμ επειγόντων περιστατικών (9,6%). Κύριες πηγές πρόκλησης δυσαρέσκειας που οδηγεί στην υποβολή παραπόνων αποτέλεσαν το αναποτελεσματικό πλαίσιο λειτουργίας των διοικητικών υπηρεσιών (32,1%), η ανάρμοστη συμπεριφορά του προσωπικού (24,7%), η ανεπαρκής ιατρονοσηλευτική περίθαλψη των ασθενών (21,8%), η ελλιπής επικοινωνία ανάμεσα στο νοσοκομείο και τους πολίτες (20,6%) και ο υπερβολικός χρόνος αναμονής (19%). Σχεδόν οι μισοί από τους παραπονούμενους εξέφρασαν την επιθυμία το συμβάν να γίνει γνωστό σε ανώτερο επίπεδο Διοίκησης, με περίπου 6 στους 10 να απαιτούν τη λήψη μέτρων προς επίλυση των αναφερόμενων προβλημάτων ή τιμωρία των κατονομαζόμενων παραβατών. Σε όρους διαχείρισης βρέθηκε ότι, στην πλειονότητά τους, οι παραπονούμενοι ελάμβαναν κάποια απάντηση, χωρίς όμως να προκύπτει σαφής πρόθεση του νοσοκομείου για λύση του προβλήματος ή ανάληψη συγκεκριμένης διορθωτικής δράσης. Οι διοικητές των νοσοκομείων συνήθως αρνούνται ή διαψεύδουν οποιαδήποτε σοβαρή κατηγορία, ενώ οι αρμόδιες επιτροπές διστάζουν να αποφανθούν με σαφήνεια και να προτείνουν κυρώσεις στους υπαίτιους. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ο συγκεκριμένος τρόπος διαχείρισης των παραπόνων δεν φαίνεται να λειτουργεί ούτε ως εργαλείο για αποτελεσματική διοίκηση ούτε ως μέσο αποσυμπίεσης των πολιτών και ανατροφοδότησης του συστήματος. Περισσότερο αποτελεί επιβεβαίωση ενός αυταρχικού μηχανισμού που δεν σέβεται επαρκώς τους ασθενείς και δεν μαθαίνει από τα λάθη του, αφού δεν τα αναγνωρίζει.
Λέξεις-κλειδιά: Δημόσια νοσοκομεία, ελλάδα, Διαχείριση παραπόνων ασθενών
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 30(1), 67-78, 2013 - Ερευνητική εργασία