Ο πνεύμων του Μετσόβου. Νεότερες απόψεις-αποδείξεις
Θ.Κ. Γκαλέας, Κ. Σιδέρης, Π.Α. Δαλαβάνγκα, Σ. Κωνσταντόπουλος
ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της εργασίας είναι να διερευνηθεί το αίτιο που προκάλεσε την εμφάνιση καλοήθων πλευριτικών αποτιτανώσεων-ασβεστώσεων σε κατοίκους της Κεντρικής Ελλάδας στο νομό Τρικάλων, στις περιοχές Βυτουμά, Καλονέρι, Πρόδρομο και Παναγία. Υλικό-Μέθοδος Ως υλικό της μελέτης χρησιμοποιήθηκε: 1. Το εδαφολογικό υλικό που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι των περιοχών για τις οικιακές τους ανάγκες (άσπρισμα εσωτερικών χώρων, θερμομόνωση και ως πυρίμαχο υλικό) ή το εμπορεύονταν στις γειτονικές περιοχές. 2. Το βρογχικό έκπλυμα των βρογχοσκοπήσεων 4 ατόμων, 3 ανδρών και 1 γυναίκας, ηλικίας 76,25±1,5 που είχαν εκτεθεί για περισσότερο από 40 χρόνια στο υλικό, που το ονόμαζαν στην τοπική διάλεκτο «λούτο» ή «απλό», εμφάνιζαν καλοήθεις πλευριτικές ασβεστώσεις για περισσότερο από 10 χρόνια που παρακολουθήθηκαν, και δεν είχαν κανένα αναπνευστικό πρόβλημα. Έγινε επιτόπια επίσκεψη στις περιοχές, που ήταν απόκρημνες πλαγιές και ρεματιές, με αποσαθρωμένο από τις καιρικές επιδράσεις υλικό (συνεχής ροή νερού, απότομες αλλαγές θερμοκρασίας), λήφθηκαν φωτογραφίες και εδαφικό υλικό που στάλθηκε στο εργαστήριο ορυκτολογίας-πετρολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών για ακτινογραφική ανάλυση και μικροσκοπική εξέταση. Ακολούθησε βρογχοσκόπηση και λήψη βρογχoκυψελιδικού εκπλύματος στο Γενικό Νοσοκομείο Τρικάλων, των 4 ατόμων για αναζήτηση ξένου σώματος (αμίαντος). Τα άτομα αυτά ενημερώθηκαν για τον σκοπό της βρογχοσκόπησης που έγινε με εθελοντική συγκατάθεσή τους. Το υλικό του εκπλύματος των βρόγχων στάλθηκε στο εργαστήριο ορυκτολογίας-πετρολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών για μικροσκοπική εξέταση και στο εργαστήριο ανατομίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων για ολοκληρωμένη επιστημονική ανάλυση με την συνεργασία των δύο εργαστηρίων. Αποτελέσματα Η εδαφολογική ανάλυση έδειξε μακροσκοπικά, ακτινογραφικά και μικροσκοπικά ότι ήταν αποσαθρωμένος αμίαντος, τρεμολίτης της ομάδας των αμφιβολιτών, με αποστρογγυλευμένες περατωτικές επιφάνειες με τη μορφή μικρών πρισματικών κρυστάλλων. Η βρογχοσκοπική εξέταση και ανάλυση του βρογχικού εκπλύματος έδειξε την παρουσία ξένων σωμάτων που ήταν αμίαντος ίδιας μορφολογίας με τον εδαφολογικό αμίαντο. Συμπεράσματα Με τις ανωτέρω εξετάσεις αποδείχθηκε ότι ο αμίαντος ινώδους μορφής μετατράπηκε, με την αποσάθρωση, σε μικρόκοκκους κρυστάλλους αμιάντου, στoν οποίο εκτέθηκαν τα άτομα των περιοχών που μελετήθηκαν με αποτέλεσμα να εμφανίσουν τις καλοήθεις πλευριτικές αποτιτανώσεις. Το εύρημα αυτό μπορεί να γίνει αφορμή για επανεκτίμηση ορισμένων χρήσεων του αμιάντου, που σχεδόν αποσύρθηκε λόγω της καρκινογόνου δράσης της ινώδους μορφής του, με κυβερνητικές αποφάσεις και σύμφωνα με τις γνώμες των ιατρών.
Λέξεις-κλειδιά: Ίνες αμιάντου, Πλευριτικές αποτιτανώσεις, Αμιαντικός «κόκκος»
ΙΑΤΡΙΚΗ, 87(1), 2005 - Ερευνητική εργασία